Notatki dla rodziców:

Specyficzne trudności w nauce matematyki

JAK MOŻEMY POMÓC dziecku ze specyficznymi trudnościami w nauce matematyki? Cz.2

Opracowanie: mgr Joanna Cichocka

matematyk, specjalista w zakresie diagnozy, terapii i edukacji matematycznej

• ukształtowanie psychicznej dojrzałości do uczenia się matematyki
• zrekonstruowanie od podstaw całego systemu wiadomości i umiejętności matematycznych dziecka do poziomu wymaganego w klasie, do której uczęszcza
• trójtorowe oddziaływanie terapeutyczne: terapeuta, nauczyciel, rodzic
• indywidualizacja pracy czyli dostosowanie form, metod i treści do konkretnego dziecka
• polimodalne oddziaływanie czyli angażowanie zaburzonych i prawidłowych funkcji i umiejętności
• wczesne oddziaływania terapeutyczne
• oddziaływania psychoterapeutyczne
• stawianie wymagań na miarę sfery najbliższego rozwoju
• kompleksowa opieka wychowawcza (poczucie bezpieczeństwa) i stałej współpracy z rodzicami
• akceptacja dziecka i prawidłowa relacja emocjonalna
• celem terapii jest wdrażanie dziecka do wymagań stawianych przez szkołę, zwiększanie jego możliwości i pomniejszanie ograniczeń
• umożliwienie dziecku przeżycia sukcesu w zakresie matematyki

Uwaga:

• Dłużej trwające niepowodzenia powodują obniżenie samooceny, a także kształtują lękową postawę wobec zadań. Sukces przeżyty w gronie rówieśników i w obecności nauczyciela spowoduje, że dziecko uwierzy we własne możliwości i nabierze przekonania, że nie wszystko zostało zaprzepaszczone.

Wskazania dla nauczyciela:

• jasne i wyraźne formułowanie poleceń
• tworzenie środowiska, w którym popełnianie pomyłek jest naturalnym składnikiem procesu uczenia się
• dostosowanie poziomu wymagań do możliwości dziecka (strefa najbliższego rozwoju), ale współpraca dostosowana do jego poziomu rozwoju intelektualnego
• skupianie się na pozytywach, podkreślanie czego dziecko już się nauczyło
• zachęcanie do samodzielności
• słuchanie opisu trudności z czytaniem ucznia (niech sam opowie, co mu sprawia trudność)
• pomoc w wynajdywaniu ważniejszych fragmentów czytanego tekstu.
• stosowanie obrazków, wykresów itp.
• stosowanie odpowiedniego koloru papieru i „przyjaznej” czcionki np. niebieska Arial, Tahoma
• powiększanie tekstu
• uczenie dzieci robienia notatek
• na sprawdzianach:

– zwiększenie odstępów między kolejnymi zadaniami

– zastosowanie czytelnych tekstów zadań

– umożliwienie korzystania z dużej liczby kartek w kratkę, flamastrów, całych kompletów linijek i ekierek; z własnych metod rozwiązywania zadań

– zaliczanie wyników zrobionych w pamięci

– przeanalizowanie błędów popełnianych przez ucznia, aby odkryć sposób rozumowania

• w miarę możliwości wydłużanie czasu pracy podczas sprawdzianów, prac klasowych, a jeśli nie jest to możliwe z powodów organizacyjnych, należy zmniejszyć uczniom ze specyficznymi trudnościami w nauce ilość zadań, które podlegają ocenie
• dzielenie pracy do zaliczenia na mniejsze części, etapy, umożliwienie zaliczania niektórych partii materiału poprzez odpowiedzi ustne,
• skracanie wydawanych poleceń, powtarzanie ich
• wskazane jest przekazywanie i utrwalanie treści edukacyjnych w sposób polisensoryczny, z wykorzystaniem metod uczenia się, w których istotne jest połączenie wszystkich trzech kanałów odbioru informacji: wzrokowego, słuchowego i ruchowego,
• sprawdzenie czy dziecko zapisało pracę domową i czy zrobiło to w sposób poprawny
• w uzasadnionych przypadkach (np. ograniczenia czasowe, złożone wyrażenia arytmetyczne) pozwolenie na korzystanie z kalkulatora
• stwarzanie okazji do praktycznych ćwiczeń w szacowaniu (długości, wysokości, odległości, powierzchni, czasu)
• wykorzystywanie w pracy z dziećmi pomocy wizualnych (tabliczka mnożenia, tablice ze wzorami operacji i ich znakami oraz określeniami elementów działań: np. składnik, iloczyn, itp.)
• stosowanie komunikatów werbalnych i wyjaśnień w celu zrozumienia języka matematycznego oraz zachęcanie do „głośnego myślenia” w trakcie rozwiązywania problemów,
• pozwolenie na wykonanie zadania wybranym przez ucznia sposobem i unikanie oceny stosowanej metody dopóki sam z niej nie zrezygnuje
• uczenie planowania i działania według planu
• odwoływanie się do konkretów, modeli, rysunków
• przedstawianie zadań poprzez graficzne obrazowanie ich treści
• odpytywanie częściej i z mniejszej partii materiału po uprzednim ustaleniu zakresu
• pomoc w odczytywaniu dłuższych poleceń, upewnienie się czy uczeń dobrze je zrozumiał, udzielenie dodatkowych wyjaśnień, jeśli zaistnieje taka potrzeba
• nagradzanie za wytrwałość i cierpliwość w korygowaniu błędów

Materiały pomagające w nauce matematyki dzieciom z dysleksją:

• seria „Ortograffiti” – Matematyka bez trudności Wydawnictwo Operon dla klas o IV do VIII
• portal internetowy matzoo.pl
• portal internetowy szaloneliczby.pl
• gry ćwiczenia tabliczki mnożenia tabliczkamnożenia.pl
• tabliczka mnożenia na palcach od 6×6 do 10×10, można obejrzeć na YouTube
• tworzenie pomocy wizualnych w postaci plakatów, kart, lapbooków
• ćwiczenie sprawności rachunkowej za pomocą gier karcianych, domina, kostek do gry

Należy pamiętać, że zawsze można również zgłosić się o pomoc do poradni psychologiczno-pedagogicznej i umówić się na spotkanie z terapeutą matematycznym.